ENOTHTA  15η. Χριστός Ανέστη!

Ανάσταση

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Τα μέρη του λόγου

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&&&

ΡΗΜΑ

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&&&

Περίληψη

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&&&

ΕΞΑΣΚΗΣΗ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ

by Nikikozani1

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&

ΕΞΑΣΚΗΣΗ

ΠΑΣΧΑ

by Eleniel

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&&

ΛΥΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Βιβλίο Μαθητή

© taexeiola

Πάτησε στην εικόνα

ΠΗΓΗ -ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

&&&&&&&&&&&&&&&& 

Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού

Λύσεις Τετραδίου Εργασιών & Απαντήσεις 

 © taexeiola

     Πάτησε στην εικόνα

         

         ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 

&&&&&&&&&&&&&&&&

ΠΑΣΧΑ

 Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Το ραγισμένο κόκκινο αυγό

Πασχαλινό παραμύθι: Το ραγισμένο κόκκινο αυγό.

Συγγραφέας: Λούκας Παναγή

Εικονογράφος: Χριστόδουλος Αργυρού

Έθιμα του Πάσχα

           

Σνούφελ

Πασχαλιάτικος λαγός 

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ

Το πασχαλινό μας σταυρόλεξο

Πάτησε στην εικόνα

 

Τα Άγια πάθη και η Ανάσταση

(λογοτεχνικά κείμενα, εικονογραφία, υμνογραφία)

Λογοτεχνικά κείμενα

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Πάσχα ρωμέικο» [πηγή: Βικιθήκη]

Πηνελόπη Δέλτα, [Ο Χριστός και τα παιδιά] [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού] 

 Διονύσιος Σολωμός, «Η ημέρα της Λαμπρής» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Tο πρώτο μου Πάσχα» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

 Αιμιλία Πετράκη, «Το Πάσχα της γιαγιάς» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

 Ανδρέας Καρκαβίτσας, «Πάσχα στα πέλαγα» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Τα κόκκινα αυγά» [Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού]                                                                                                       * * *

Εικονογραφία

Τα Άγια Πάθη δια χειρός Θεοφάνους του Κρητός [πηγή: εικαστικόν]

Το Θείο Πάθος και η Ανάσταση στη βυζαντινή αγιογραφία [πηγή: εικαστικόν]                                                                                                                                                  * * *

Υμνογραφία

Ανθολογία ύμνων της Μ. Εβδομάδας [πηγή: musicale. Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη]

 Ύμνοι της Μ. Εβδομάδας υπό τη διεύθυνση του Λυκούργου Αγγελόπουλου [πηγή: musicale. Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη]

  Ύμνοι του Πάσχα (αναστάσιμοι) υπό τη διεύθυνση του Λυκούργου Αγγελόπουλου [πηγή: musicale. Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη]

* * *

Πάσχα στο Φούρνο

Κική Δημουλά 

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Χριστός Ανέστη εκ νεκρών,

θανάτω θάνατον πατήσας

και τοις εν τοις μνήσασιν, ζωήν χαρισάμενος.                                                                                                                                                                                                           

Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν Άγιον, Κύριον, Ιησούν τον μόνον αναμάρτητον.  Τον Σταυρόν Σου, Χριστέ, προσκυνήσωμεν και την Αγίάν Σου Ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν.  Συ γαρ ει ο Θεός ημών,  εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν.  Δεύτε, πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν την του Χριστού Αγίαν Ανάστασιν. Ιδού γαρ ήλθεν δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω. Δια παντό ςευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την Ανάστασιν Αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι’ ημάς,  θανάτω,  θάνατον ώλεσεν.

Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου, καθώς προείπεν, 

έδωκεν ημίν την αιώνιον ζωήν και το μέγα έλεος.                                                            

 

Ιησούς από τη Ναζαρέτ

Ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» προβάλλεται κάθε μα κάθε χρόνο από την τηλεόραση και είναι ελάχιστοι εκείνοι που δεν την έχουν δει κάποια στιγμή στη ζωή τους. Στο έπος του Φράνκο Τζεφιρέλι ο Ρόμπερτ Πάουελ υποδύεται των Ιησού, ενώ στο καστ συμπεριλαμβάνονται οι Αν Μπάνκροφτ, Κλαούντια Καρντινάλε, Άντονι Κουίν, Κρίστοφερ Πλάμερ και ο Γιώργος Βογιατζής. Για πολλούς, την παράσταση «κλέβει» η εκπληκτική μουσική επένδυση. Είναι σίγουρα η κλασικότερη, η πιο πλήρης και η πιο καλογυρισμένη «πασχαλινή» παραγωγή που έχει γίνει ποτέ. 

 

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου

Πέτρος Γαϊτάνος

Aι γενεαί πάσαι

Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Χριστέ μου. Καθελών του ξύλου ο Αριμαθαίας εν τάφω σε κηδεύει. Μυροφόροι ήλθον μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως. Ους έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν κατά του ευεργέτου. Ω της παραφροσύνης και της χριστοκτονίας της των προφητοκτόνων! Ως άφρων υπηρέτης προδέδωκεν ο μύστης την άβυσσον σοφίας. Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου τέκνον, που έδυ σου το κάλλος; Πεπλάνηται ο πλάνος, ο πλανηθείς λυτρούται σοφία ση, Θεέ μου. Φρίττουσιν οι νόες την ξένην και φρικτήν σου ταφήν του πάντων κτίστου. Έρραναν τον τάφον οι μυροφόροι μύρα λίαν πρωί ελθούσαι. Ειρήνην Εκκλησία, λαώ σου σωτηρίαν δώρησαι ση εγέρσει. Αι γενεαί νυν πάσαι, ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Χριστέ μου.

Δήμητρα Γαλάνη

Το Μοιρολόγι της Παναγίας

 Πολύτιμη κληρονομιά το «μοιρολόι της Παναγιάς» μεταδίδεται αιώνες τώρα από γενιά σε γενιά.

Με την ίδια ευλάβεια κάθε χρόνο τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης ο χορός των γυναικών φτιάχνει έναν κύκλο με κέντρο τον Εσταυρωμένο Κύριό μας και η πρεσβύτερη στην ηλικία, αφού κάνει το σταυρό της αρχίζει πρώτη το μοιρολόι:

«Τώρα είν’ άγια Σαρακοστή τωρα ειν’ άγιες μέρες «.

   Οι υπόλοιπες γυναίκες όλες μαζί ξαναλένε τον πρώτο στίχο, λυπητερά, κλαψιάρικα όπως είναι και ο ήχος του μοιρολογιού. Μονοφωνία που μας έρχεται από τα βάθη της καρδιάς και από τα βάθη των αιώνων. Καμία παραφωνία όλες γνώστριες του ρυθμού και της κίνησης χωρίς ποτέ να έχουν κάνει δοκιμή, γιατί όλες τις εμπνέει η ίδια πίστη και αγάπη προς το Εσταυρωμένο Λυτρωτή μας.

   Τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης στην Κάτω Παναγιά Μικράς Ασίας, οι γυναίκες και τα κορίτσια παρέμεναν στην εκκλησία και ξενυχτούσαν το Χριστό, ψάλλοντας το μοιρολόι της Παναγίας.

   Στο λαϊκό αυτό μικρασιάτικο άσμα, αποδίδεται παραστατικά, το μαρτύριο του Θεανθρώπου, και ταυτόχρονα, το μαρτύριο του Ελληνικού Γένους.

   Οι πραγματικά ηρωικοί εκείνοι Έλληνες της Μ.Ασίας, διατηρούσαν κρυφά ή φανερά, αμείωτη την πίστη των Πατέρων τους, και βέβαιη, την αποκατάσταση του Έθνους.

Μέσα στη φρικτή αυτή κατάσταση, και ειδικότερα κατά τη Μ.Εβδομάδα, εν αναμονή του Πάσχα, έψαλλαν το μοιρολόι της Παναγίας.

   Αυτό το μακροσκελές μοιρολόι διέσωσαν και μετέφεραν, από τη μακρινή τους Πατρίδα, την Παλαιά Κάτω Παναγιά Μ.Ασίας, οι πρόσφυγες της Νέας Κάτω Παναγιάς.

Συνεχίζουν και σήμερα να το ψέλνουν κάθε Μ.Πέμπτη, κάτω από το σταυρό, με τον ίδιο σκοπό, λυπητερά, κλαψιάρικα, όπως μας ήρθε από τα βάθη των αιώνων.

Ο λαϊκός θρήνος της Μεγάλης Παρασκευής «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα», με τη μουσική εκδοχή της Θράκης, από τον Χρόνη Αηδονίδη και τη Νεκταρία Καραντζή. Εκπομπή: «Έχει γούστο» με την Μπήλιω Τσουκαλά Μ. Τρίτη 2010

Ο θρήνος της Παναγίας ή αλλιώς το Μοιρολόι της Μ. Πέμπτης στην Αρχίπολη της Ρόδου τη Μ. Πέμπτη στις 25-04-2008. Τραγουδούν γυναίκες απ’το χωριό, αυτές που ακόμα και σήμερα κρατούν την παράδοση μας και την φυλάνε ως κόρη οφθαλμού, δείχνοντάς μας πως οι Ύμνοι της Λατρείας έχουν περάσει στην παράδοση.

 

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

Την Μεγάλη Πέμπτη  έχουμε  την κορύφωση του Θείου Δράματος με την σταύρωση του Ιησού στον Γολγοθά.

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

ταφή Του.

Στον Εσπερινό της ημέρας έχουμε τη Σταύρωση του Θεανθρώπου και διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια που περιγράφουν τα Άγια Πάθη, ενώ ανάμεσα στο 5ο και 6ο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής. Σε αυτόν αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης

Όλο το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, παραμένουν στις εκκλησίες κυρίως γυναίκες και ψάλλουν ύμνους για το Χριστό, ενώ στολίζεται ο επιτάφιος.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η πένθιμη ημέρα της χριστιανοσύνης, λόγω της σταύρωσης του Χριστού

 Την κορύφωση του Θείου Δράματος βιώνουν εκατομμύρια Ορθοδόξων χριστιανών ανά τον κόσμο. Ο Ιησούς Χριστός οδηγείται στο σταυρό. Οι πιστοί θρηνούν. Ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο.

 Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και παραδοσιακά απαγορεύεται πάσα εργασία.

 Το πρωί γίνεται ο στολισμός του Επιταφίου. Αρχικά ψάλλονται οι Μεγάλες Ώρες, που περιέχουν ψαλμούς, τροπάρια, Αποστόλους, Ευαγγέλια και Ευχές. Στη συνέχεια ψάλλεται ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής και γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Ακολούθως, τοποθετείται στο Ιερό Κουβούκλιο ένα ύφασμα πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ή ζωγραφιστεί ο Κύριος. Το ύφασμα αυτό λέγεται Επιτάφιο.

 Το απόγευμα θα ψαλεί σε όλες τις εκκλησίες ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου. Η εκκλησία έχει αποδώσει σε ύμνους εξαιρετικής αισθητικής την ταφή του Χριστού και τον θρήνο της Παναγίας.

 Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας ψάλλονται σε τρεις στάσεις (μέρη) τα λεγόμενα Εγκώμια, μικρά τροπάρια πολύ αγαπητά στο λαό, αγνώστου ποιητή. Τα πιο γνωστά:

 «Η ζωή εν τάφω…»

«Άξιον εστί μεγαλύνειν…»

«Αι γενεαί πάσαι…»

«Ω γλυκύ μου Έαρ…»

 Στη συνέχεια γίνεται η Περιφορά του Επιταφίου, εκτός του ναού και στα όρια της Ενορίας.

Ἡ δι­πλὴ γι­ορ­τή

 Δη­μή­τρης Καμ­πού­ρο­γλου

ΗΝ ΙΔΙΑ ΜΕΡΑ γι­όρ­τα­σαν οἱ Χρι­στια­νοὶ τὴ Λαμ­πρή τους καὶ οἱ Τοῦρ­κοι τὸ μπα­ϊ­ρά­μι τους – ἔ­τσι ἔ­τυ­χε.

Ἡ γρῃ­ὰ ἡ κλη­σά­ρισ­σα τῆς Σω­τή­ρας, τὰ με­σά­νυ­χτα τοῦ Με­γά­λου Σαβ­βά­του, ἀ­φοῦ ἔ­κα­μαν οἱ Χρι­στια­νοὶ Ἀ­νά­στα­ση κι’ ἀ­πό­λυ­σεν ἡ ἐκ­κλη­σιά, κλεί­στη­κε στὸ κελ­λί της μέ­σα, δι­πλο­αμ­πά­ρω­σε τὴν πορ­τί­τσα της κ’ ἔ­βα­λε γιὰ κα­λὸ καὶ γιὰ κα­κὸ ἀ­πὸ πί­σω καὶ τὸ φορ­τσέ­ρι της γε­μά­το μ’ ὅ­λο της τὸ νοι­κο­κυ­ριό, για­τὶ τὸ τούρ­κι­κο ξε­φάν­τω­μα μπο­ροῦ­σε νὰ ξε­σπά­σῃ ἀ­πά­νω της.

       Ἔ­ξαφ­να χτυ­πᾷ τρεῖς φο­ρὲς ἡ πόρ­τα της, τάκ, τάκ, τάκ…

      Ἄλ­λες τρεῖς φο­ρὲς χτύ­πη­σε κ’ ἡ καρ­διὰ τῆς κλη­σά­ρισ­σας.

      — Ἂν εἶ­σαι Χρι­στια­νὸς νὰ σὲ πο­λυ­χρο­νά­ῃ ὁ με­γα­λο­δύ­να­μος, κι’ ἂν εἶ­σαι Τοῦρ­κος πά­λι κα­λῶς ὥ­ρι­σες.

      — Ἄ­νοι­ξε γλή­γω­ρα γει­τό­νισ­σα καὶ μὴ φο­βᾶ­σαι, ἐ­γὼ εἶ­μαι.

      — Μπά! ἐ­σύ ‘σαι γει­τό­νισ­σα; Καὶ τί γυ­ρεύ­εις τέ­τοι­αν ὥ­ρα;

      …Ἡ πορ­τί­τσα τοῦ κελ­λιοῦ ἀ­νοί­γει. Τὸ κα­τά­λευ­κο κού­φτα­λο, ἡ κλη­σά­ρισ­σα, ὑ­πο­δέ­χε­ται τὸ κα­τά­μαυ­ρο σκέ­λε­θρο, μιὰ γρῃ­ὰ Ἀ­ρα­πί­να, φι­λε­νά­δα της, ποὺ κα­θό­τα­νε μέ­σα σ’ ἕ­να χά­λα­σμα τῆς γει­το­νιᾶς. Ἡ πορ­τί­τσα ξα­νά­κλει­σε. Ἡ Ἀ­ρα­πί­να μι­λεῖ πρώ­τη:

      — Τώ­ρα ποὺ ‘σύ­χα­σ’ ὁ κό­σμος ὅ­λος κ’­οἱ χα­ρο­κό­ποι τρα­βή­χτη­καν στὰ σπί­τια τους, ἦρ­θε κ’ ἐ­μέ­να ἡ ἀ­ρά­δα μου νὰ γι­ορ­τά­σω τὸ μπα­ϊ­ρά­μι μου στὸ τρυ­πο­σπι­τό μου μέ­σα. Ἔ­κα­μα ν’ ἁ­πλώ­σω πά­νω σὲ κἄ­τι πέ­τρες τ’ ἀ­πο­φά­για τῶν ἀ­γά­δων πού ‘χα σ’ ἕ­να χαρ­τὶ τυ­λιγ­μέ­να, καὶ τό­τες σὲ συλ­λο­γί­στη­κα, ζά­βα­λι γει­τό­νισ­σα, κλει­σμέ­νη κα­τα­μό­να­χη στὸ κελ­λί σου, ξη­με­ρώ­νον­τας ἡ Λαμ­πρή σας· σὲ ψυ­χο­πό­νε­σα, τύ­λι­ξα πά­λι τ’ ἀ­πο­φά­για, καὶ εἶ­πα μέ­σα μου: «Κα­κό­μοι­ροι Χρι­στια­νοί! σκλά­βοι καὶ σεῖς, σκλά­βοι καὶ μεῖς. Πιὸ φτω­χοὶ ἐ­μεῖς, μὰ πιὸ δυ­στυ­χι­σμέ­νοι ἐ­σεῖς, για­τὶ γι­νή­κα­τε δοῦ­λοι στὸν ἴ­διο τὸν τό­πο, ποὺ μιὰ φο­ρὰ ἤ­σα­στε ἀ­φεν­τι­κά.» Ἂς πά­ω λοι­πόν, εἶ­πα, νὰ γι­ορ­τά­σω­με μα­ζί, αὐ­τὴ τὴ Λαμ­πρή της κ’ ἐ­γὼ τὸ μπα­ϊ­ρά­μι μου. Ξε­κί­νη­σα κ’ ­ἦρ­θα.

      Κι ἀ­κούμ­πη­σε τὸ μι­κρό της τὸ δέ­μα ἀ­πά­νω στὸ τρι­κλὸ τρα­πε­ζά­κι τοῦ κελ­λιοῦ.

      Ση­κώ­νε­ται τό­τες ἡ κλη­σά­ρισ­σα γε­λα­στὴ καὶ ψά­χνει μέ­σα στὴν κα­σέ­λα της. Βγά­ζει ἕ­να κόκ­κι­νο αὐ­γὸ καὶ τὸ δί­νει στὴν Ἀ­ρα­πί­να.

      Τὸ παίρ­νει ἐ­κεί­νη μ’ εὐ­χα­ρί­στη­σι με­γά­λη, ση­κώ­νει τὸ χέ­ρι της ψη­λὰ καὶ τὸ πα­ρα­τη­ρεῖ γύ­ρω γύ­ρω στὸ φῶς τοῦ λυ­χνα­ριοῦ, μὲ χα­ρὰ μι­κροῦ παι­διοῦ καὶ τὸ θαυ­μά­ζει σἂν κα­νέ­να σπά­νιο καὶ πε­ρί­φη­μο πρᾶμ­μα.

      Ἡ γρῃ­ὰ ἡ κλη­σά­ρισ­σα ἔρ­χε­ται σι­γὰ σι­γά, κά­θε­ται κον­τά της, καὶ ἔ­ξαφ­να κά­νει τσὰκ μί­α, καὶ τῆς τὸ σπά­ζει μὲ τὸ ἄλ­λο κόκ­κι­νο αὐ­γὸ ποὺ εἶ­χε κρυμ­μέ­νο στὸ ἄλ­λο της τὸ χέ­ρι, ξε­καρ­δι­σμέ­νη στὰ γέ­λια γιὰ τὸ κα­τόρ­θω­μά της.

      Τὸ κελ­λί εἶ­ναι μι­σο­σκό­τει­νο. Τὸ λυ­χνά­ρι μό­λις καὶ φέγ­γει. Ζυ­γώ­νουν κον­τὰ κον­τά, μά­γου­λο μὲ μά­γου­λο, τὰ δυ­ὸ γε­ρον­τι­κὰ κε­φά­λια, κά­τα­σπρο τὸ ἕ­να, κα­τά­μαυ­ρο τὸ ἄλ­λο, καὶ φι­λι­οῦν­ται…

Πη­γή: Δη­μή­τρης Καμ­πού­ρο­γλου, Ἡ Κυ­ρὰ Τρι­σεύ­γε­νη κι ἄλ­λα δι­η­γή­μα­τα, Εἰ­δι­κὴ ἔκ­δο­ση γιὰ τὴν ἐ­φη­με­ρί­δα τὸ «Βῆ­μα», Ἀ­θή­να, 2009 [α΄ ἔκ­δο­ση 1900].

ΠΗΓΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

 

Έθιμα του Πάσχα

         

Πάσχα στη Ζάκυνθο

Το Πάσχα στη Ζάκυνθο είναι μοναδικό. Οι ύμνοι ψάλλονται κατά την ιδιόμορφη Ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική και αντί για κεντητό επιτάφιο χρησιμοποιείται ο Αμνός